Tu?lan?n Tarih?esi ?nsano?lunun par?al? gere?lerle yap? olu?turma ser?veni ma?ara d?zeninden, yerle?ik topluluklar d?zenine ge?mesi ile ba?lar. Do?ada bulunan ta?, ah?ap, saz, kam?? gibi gere?lerle olu?turdu?u ilk yap?lar, bu malzemelerin bulunmad??? veye az bulundu?u b?lgelerde insanlar? aray?? i?ine itmi?tir. Sonu?ta; ?evresinde bolca bulunan topra?? yap?da kullanabilmek i?in onu bi?imlendirip dayan?kl? hale getirmi?, kerpici bulmu?tur. Kerpicin uzun ?m?rl? olmamas? , d?? etkenlerden ?abuk bozulmas?; killi topra??n pi?irilmesi ile giderilmi?tir. B?ylece ilk tu?la gereci, insanl??a kazand?r?lm??t?r. Zamanla teknolojideki ilerlemeler imalata yans?t?lm?? ve tu?la , mimarideki ger?ek yerini alm??t?r.Tu?la isminin Latince TEGULA k?k?nden geldi?i varsay?lmaktad?r. ?lk tu?la uygulamalar?n?n Mezopotamya 'da yayg?n bi?imde yap?ld???n? biliyoruz. G?n?m?ze kadar pek az ?rnek kalmas?na ra?men, kal?nt?lar?n restorasyonu ile g?zel sonu?lar elde edilmi?tir.     Daha sonra tu?lan?n en bilin?li kullan?m? Romal?larda g?rmekteyiz. ?talya'daki t?m Roma devri yap?lar?nda bu a??k?a g?r?l?r. Tu?la ta??y?c? yap? gereci olarak kullan?lm??, yap?lar?n d?? y?zeyleri mermer ya da s?va ile kaplanarak korunmu?tur.S?rl? tu?lan?n kullan?m? ise M.?. 10. y?zy?ldan sonra g?r?lmektedir. Orta?a?da tu?la; Romanesk mimarinin en ?nemli ?gesi olarak, g?rkemli bi?imde kar??m?za ??kar. ?zellikle ?spanya ve Almanya'daki dini yap?lar ?arp?c? ?rnekleri olu?turur.Do?u'da ise Perslerle ba?layan bilin?li tu?la kullan?m? , daha sonraki devirlerde geli?mesini s?rd?rerek Sasani ve Abbasi yap?lar?nda yayg?nla??r. Kargani Sarayi, Samarra Camii g?n?m?ze kadar gelmi? en g?zel ?rnekleridir.13.yy da ise bat?dakilerle yar?? edebilecek d?zeye gelmi?tir. M.S. 12. Y.y da Sel?uklularda , pi?mi? yap? gere?lerini hem ta? ile birlikte ta??y?c? olarak, hem de s?rl? ?ini ?eklinde cephe kaplamas? olarak g?rmekteyiz. Sivas G?kmedrese , Konya ?nce Minareli Camii, Harputlu Ulu Camii belirgin ?rnekleridir. Burada dikkat edilmesi gereken en ?nemli nokta tu?la gerecinin 9 as?r d?? etkenlere kar?? koyup bir?ok ta? cinsinden fazla dayan?m g?stermesidir. Yrd. Do?. Dr. Kutlu Alemdar